Blog Posts

OVERGEVEN OP PAPIER OF EERST EEN PLAN MAKEN?

22/3/2014

STRUCTUUR VS. VRIJHEID IN HET SCHRIJVEN

Door: Don Duyns

Er zijn twee soorten schrijvers. Zij die hun eerste zin perfect op papier willen hebben voor ze door kunnen en zij die doorgaan met schrijven zonder om te zien. Ik behoor(de) tot de laatste categorie. Perfectie is voor mij veel minder belangrijk dan het volgen van de eerste impuls, de drift, de ‘schrijfkoorts’, de flow die je zo uit kan putten dat je na een sessie een middagslaapje moet doen. Het is de manier van schrijven waarin het ene woord het andere triggert, waarin de ene zin de volgende als het ware veroorzaakt. // Lees verder //

exit, pursued by a bear

22/3/2014

Door: Jibbe Willems

De beroemdste regieaanwijzing ooit staat zonder twijfel in Shakespeares Wintersprookje. Edelman Antigones legt, tegen zijn zin, een in gevangenschap geboren bastaardbaby te vondeling in een verlaten streek om te sterven. Wanneer hij het afgaat, wordt hij door een beer achterna gezeten en verscheurd. Een ongetwijfeld spectaculair gezicht voor de vroeg zeventiende-eeuwse Londenaars, als de regisseur er tenminste voor gekozen had de regieaanwijzing op te volgen. //Lees verder//

Farewell!
The day frowns more and more: thou'rt like to have
a lullaby too rough: I never saw
the heavens so dim by day. A savage clamour!
Well may I get aboard! This is the chase:
I am gone for ever.

[Exit, pursued by a bear]

(William Shakespeare, The Winter’s Tale)

one can't believe impossible things

15/3/2014

Door: Jibbe Willems

Over het algemeen is de toneelschrijver niet de beste regisseur van zijn eigen woorden. Hij heeft ze tijdens het schrijven al ontdaan van de voor hem verborgen betekenissen en zal tijdens de repetities weinig nieuwe of onverwachte associaties krijgen bij zijn tekst. Althans, minder verrassende associaties of interpretaties dan een goede regisseur die een eigen gezichtspunt heeft. // Lees verder //

Alice laughed. "There's no use trying," she said. "One can't believe impossible things.”
“I daresay you haven't had much practice,” said the Queen.
“When I was your age, I always did it for half-an-hour a day.
Why, sometimes I've believed
as many as six impossible things before breakfast.”

(Lewis Carroll, Alice in Wonderland)

telling the true story of the world

8/3/2014

Door: Jibbe Willems

Wat Jack Kerouac met zijn dertig regels bedoelde, die hij naar verluidt vast had gespijkerd aan de muur van Allen Ginsbergs hotelkamer in North Beach, is mij nu en dan tamelijk schimmig. Regel drie, waarin hij oproept nooit buiten je eigen huis dronken te raken, brak hij zelf met grote regelmaat en plezier en om crazy dumbsaint of the mind te geraken zullen er vast ook andere middelen aan te pas zijn gekomen. En al zitten er rake woorden tussen (regel negentien: accept loss forever), sommige regels moet je denk ik zien in de context van Kerouacs tijd en zijn vreemde state of mind, zoals het bijna religieuze dankwoord op nummer dertig. // Lees verder //

3. Try never get drunk outside yr own house

6. Be crazy dumbsaint of the mind

15. Telling the true story of the world in interior monolog

21. Struggle to sketch the flow that already exists intact in mind

30. Writer-Director of Earthly movies Sponsored & Angeled in Heaven

(from Jack Kerouac’s List of 30 Beliefs and Techniques for Prose and Life)

Consider everything an experiment

3/3/2014

Door: Jibbe Willems

Niks is erger aan schrijven dan te vroeg weten waar je heen gaat. Enkel nog de lege plekken vullen met je woorden, die hoe verder je vordert steeds droger worden. Dat is iets anders dan weten waar je mee bezig bent.

Consider everything an experiment.

We’re breaking all the rules.

(John Cage, Ten Rules for Students and Teachers)

Want als je je onderwerp onder controle hebt, kan je het de sporen geven en in een dubbele galop de heuvels over naar onbekende vergezichten. Maar als je bij de eerste hoofdletter al weet wat de zinnen voor de laatste punt zijn, dan zit je op het houten paard van de eeuwig dezelfde rondjes draaiende draaimolen. // Lees verder //

love your characters

22/2/2014

Door Jibbe Willems

In een column voor nrc*next over het literaire bedrijf beweerde Ilja Leonard Pfeijffer in augustus 2011 dat als je in een boek een sympathiek hoofdpersoon opvoert, je hem in de derde persoon moet schrijven. Voor antipathieke hoofdpersonages gebruik je het ik-perspectief.

// Lees verder //

Love your characters.

There has to be at least one person in this world
capable of loving it and understanding it,

whether they like what the character does or not.

You’re the mother and the father of the characters you create.
If you can’t love them, nobody can.

(Etgar Keret, regel 2)

weg met de puristen!

15/2/2014

1 Comment

Door: Jibbe Willems

Ik geef wel eens les aan studenten van Writing for Performance (HKU) en Creative Writing (ArtEZ). Twee Nederlandse HBO-opleidingen voor schrijvers met een Engelse naam, terwijl het onderwijs daar logischerwijs verre van tweetalig is. Wellicht is het een beleidsgril, een bestuurlijk hengelen naar internationale erkenning. Of het is een verlangen naar een groter taalgebied dan het onze, dat al na een paar kilometer stuit op de literaire wereldmachten Duitsland, Frankrijk en Groot Brittannië. Maar logisch vind ik het niet, het omzeilen van de eigen taal bij een opleiding waarin deze centraal staat. Zeker omdat ons Nederlands, voor wie er oor voor heeft, een rijke taal kan zijn met ver oprekbare grenzen. // Lees verder //

ik heb genoeg van beperkte lyriek
van goed opgevoede lyriek
van publieksvriendelijke lyriek
met haar prikklok en haar klerkenprotocol
en haar kont kussende kruipen voor de baas

weg met de puristen!

(Manuel Bandeira, poetica)

1 Comment

be a sadist

8/2/2014

Door: Jibbe Willems

Als schrijver ben je god. En al weigeren mijn personages in mij te geloven, ik kan ze wel flink laten lijden. En dat doe ik dan ook, want een personage dat gelukkig dreigt te worden is enkel interessant als de bodem onder hem weggeslagen wordt. Wees een sadist, een almachtige sadist, een sadistische god.
//Lees verder //

Be a sadist.

No matter how sweet and innocent your leading characters,

make awful things happen to them –

in order that the reader may see what they are made of.

(Kurt Vonnegut, Bagombo Snuff Box, regel #6)

in quickness is truth

1/2/2014

Door: Jibbe Willems

Schrijven is reflectie toevoegen aan de waan van de dag, een gedachte naast het gerucht plaatsen, een fantasie naast het feit. Een manier om de wereld om ons heen in breder perspectief te plaatsen en even uit te hijgen nadat we achter het nieuws aan hebben gerend. // Lees verder //

In quickness is truth.

The faster you blurt,

the more swiftly you write,

the more honest you are.

In hesitation is thought.

(Ray Bradbury, regel #2)

schrijven is mezelf ontwijken

24/1/2014

Door: Jibbe Willems

In een interview dat Hemingway in 1958 aan George Plimpton gaf, vertelt de schrijver hoe hij zo kort mogelijk na zonsopkomst begint te schrijven, staand in zijn geel betegelde slaapkamer, waar hij op een goede dag zo zeven nummer 2-potloden verslijt, om tegen het middaguur op te houden en een halve mijl te gaan zwemmen. //Lees verder //

"Ik wou dat ik discipline,

toewijding en het

concentratievermogen had

waarmee Hemingway

de Nobelprijs heeft gewonnen."

transformeren // schrijven van privé naar product

18/5/2013

Door Anouk Smit

1 INLEIDING

1.1 De emotie

Schrijven begint met emotie. Of: Laten we ervan uitgaan dat als een mens zoiets onhandigs als kunstenaar is, hij dat geworden is vanuit een innerlijke noodzaak tot expressie. Daarbij herinnert de eenvoudige ontleding van het woord ‘expressie’ ons aan een minder vrijblijvende, hobbyistische connotatie dan die het inmiddels heeft opgelopen, namelijk simpelweg: ‘uit-drukken’.

“Als u er niet in slaagt uw lijden te articuleren in een duidelijke structuur, dan bent u de lul. Het lijden vreet u dan op met huid en haar, van binnenuit, voordat u de tijd hebt gehad om ook maar iets te schrijven. Structuur is de enige manier om aan zelfmoord te ontkomen. En zelfmoord lost niets op. Stelt u zich eens voor dat Baudelaire op zijn vierentwintigste in zijn zelfmoordpoging zou zijn geslaagd.”
- Michael Houellebeqc

Er moet dus iets uitgedrukt worden - ach, laten we het de puist van de ziel noemen. Dat beeld draagt de noodzakelijkheid van de handeling reeds in zich; iedereen kan zich voorstellen wat de gevolgen zullen zijn van niet-uitdrukken. Schrijven begint dus met emotie. En met een gedachte daarbij; alleen een emotie uitdrukken resulteert in een kreet, een kreun, of voetbalvandalisme, maar niet in een boek. Blijkbaar willen wij er iets over zeggen, in de vorm van een boodschap of – artistiek correcter – een Vraag. Om met Matthijs Rümke te spreken: “[…] als ik het antwoord zou hebben op de problemen, zou dat niet in het theater komen maar dan zou het in de krant staan.” *)

*) Het theater en het antwoord op alle problemen, Oscar Wyers in gesprek met Matthijs Rümke in (Post-post-post-post-) – Postg , Eenmalig tijdschrift van de opleiding Writing for Performance, Faculteit Theater, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, juni 2006

//Lees verder//

Forward>>

over schrijven