het schrijfproces van herman koch

In de rubriek 'Het schrijfproces van' vertellen schrijvers over hun schrijfproces. Iedereen krijgt dezelfde vijf vragen voorgeschoteld:
  • Hoe begin je met schrijven aan iets nieuws?
  • Wat zijn voor jou voorwaarden om goed te kunnen schrijven?
  • Tussen welke benaderingen schakel jij heen en weer gedurende je schrijfproces?
  • Kom je wel eens vast te zitten? Wat doe je dan?
  • Wanneer weet je dat je werk af is?

Deze keer het schrijfproces van Herman Koch.


HOE BEGIN JE TE SCHRIJVEN AAN IETS NIEUWS?

"Bij mij begint het bijna altijd met de eerste zin. In die eerste zin moet alles al zitten: het perspectief, de toon, of wat ik ook wel het DNA van het boek noem. Vanaf die eerste zin moet ik weten door wie het verhaal wordt verteld, hoe deze verteller 'praat', en wat hij wel en niet wil vertellen. Hoe hij zich tegenover de lezer voor wil doen, zou je ook kunnen zeggen."

"Aan drie uur geconcentreerd schrijven per dag heb ik genoeg."


Wat zijn voor jou voorwaarden om goed te kunnen schrijven?

"Een vrije ochtend met niets in de agenda. Ik probeer mijn leven zo te organiseren dat ik nooit afspraken in de ochtend heb. Aan drie uur geconcentreerd schrijven per dag heb ik genoeg. Dat kan overal gebeuren: aan de keukentafel, in een hotelkamer, liggend op de bank. Waar ik ben is ook mijn 'werkkamer'."

TUSSEN WELKE BENADERINGEN SCHAKEL JIJ HEEN EN WEER GEDURENDE JE SCHRIJFPROCEs?

"In het begin ben ik alleen de schrijver die het verhaal op papier moet zien te krijgen. Liefst niet al te zeer bewust welke kant het opgaat, waar het over gaat etc. Daarna word ik de lezer van mijn eigen werk. De reacties van die lezer variëren van 'Jezus, wat een rotzooi!' tot 'Dat valt me eigenlijk best mee.'"


Kom je wel eens vast te zitten? Wat doe je dan?

"Bij vastzitten is er voor mij maar één remedie: stoppen. En dan hopen dat je de volgende dag weet hoe je verder moet. Maar er zijn ook periodes waarin ik zo vastzit, dat ik besluit om het boek een paar weken het boek te laten, vergeten waar het over ging, en daarna met een frisse blik weer verder. Soms heb je gewoon even genoeg geschreven, dan moeten de ramen open of moet je naar buiten."

Wanneer weet je dat je werk af is?

"Als ik het gevoel krijg dat het boek nog niet 'volmaakt' is, dat er nog losse draadjes, rondslingerende verhaallijnen en raadsels in zitten, zonder dat je de behoefte voelt om dit nog allemaal op te gaan lossen."

Herman Koch is schrijver en televisiemaker (Jiskefet). Zijn roman Het diner (550.000 exemplaren verkocht) werd bekroond met de NS Publieksprijs 2009, is in zeventien landen verschenen en stond in de top 10 van The New York Times-bestsellerlijst. . Verder schreef hij onder andere de romans Korte geschiedenis van het bedrog en Red ons, Maria Montanelli en columns die gebundeld zijn in het boek De ideale schoonzoon. Van zijn nieuwste roman Zomerhuis met zwembad zijn inmiddels 250.000 exemplaren verkocht. Het werk van Herman Koch wordt uitgegeven door Ambo | Anthos.