het schrijfproces van ROB Van essen

In de rubriek 'Het schrijfproces van' vertellen schrijvers over hun schrijfproces. Iedereen krijgt dezelfde vijf vragen voorgeschoteld:
  • Hoe begin je met schrijven aan iets nieuws?
  • Wat zijn voor jou voorwaarden om goed te kunnen schrijven?
  • Tussen welke benaderingen schakel jij heen en weer gedurende je schrijfproces?
  • Kom je wel eens vast te zitten? Wat doe je dan?
  • Wanneer weet je dat je werk af is?



HOE BEGIN JE TE SCHRIJVEN AAN IETS NIEUWS?

"Het begint met een inval, een idee. Ik zie een personage (dan nog niet uitgewerkt) in een bepaalde situatie en bedenk hoe het verder zou kunnen gaan. Sommige invallen worden een verhaal, andere uiteindelijk een hele roman. Sommige invallen worden tot niets."


wat zijn voor jou voorwaarden om goed te kunnen schrijven?
"Een goed, levensvatbaar idee. Als ik voortdurend (bijna letterlijk dag en nacht) met een idee bezig ben, is het een goed idee. Als het zover is, heb ik verder niet zoveel voorwaarden meer nodig, dan kan ik overal en onder alle omstandigheden schrijven. Maar ik het liefst in de ochtenduren, een uur of drie achter elkaar. ’s Middags schrijf ik ook, maar dan ligt het tempo meestal lager. Soms heb ik andere opdrachten die voorgaan, dan kan ik pas ’s middags beginnen. Als het goed gaat met het boek, als de vaart erin zit, schrijf ik soms ook ’s avonds. De volgende dag kom ik dan tot weinig."

"Ik ben tegelijkertijd op verschillende niveau's bezig,
alsof ik eigenlijk met een ploegje schrijvers ben,
maar niet allemaal in hetzelfde tempo en in hetzelfde heden."



TUSSEN WELKE BENADERINGEN SCHAKEL JIJ HEEN EN WEER GEDURENDE JE SCHRIJFPROCEs?

"Ik begin meestal met het schrijven van losse scènes. Meestal heb ik eerst het begin en een (voorlopig) einde van een roman of een verhaal. Wanneer ik dat op papier (op scherm) heb, schrijf ik wat cruciale scènes uit het middengedeelte en uiteindelijk vul ik de gaten op en brei ik alles recht. Vaak schrijf ik de ene scène terwijl ik andere al herschrijf. Ik ben tegelijkertijd op verschillende niveaus bezig, alsof ik eigenlijk een ploegje schrijvers ben die allemaal met hetzelfde project bezig zijn, maar niet allemaal in hetzelfde tempo en in hetzelfde heden."


Kom je wel eens vast te zitten? Wat doe je dan?

"Meestal denk ik sneller dan ik schrijf. Zo lang ik weet hoe het verhaal gaat, kan ik altijd schrijven. Als ik nog niet helemaal weet hoe het verhaal gaat, ga ik een stuk langs de Amstel fietsen en krijg ik ideeën."


Wanneer weet je dat je werk af is?

"Als alle gaten zijn gevuld, alles is recht gebreid, de lasnaden en plakranden zijn weggeschuurd, kortom, als elk lid van het schrijfploegje klaar is met zijn taak. Als het één geheel is. Als ik het idee krijg: het is tijd om de spellingscontrole weer in te schakelen. Als ik denk: wanneer de film van dit schrijfproces omgekeerd zou worden afgedraaid, zou dit de beginscène zijn."
Picture
Foto: Mariëtte Baarda
Rob van Essen schrijft romans, korte verhalen en is recensent Angelsaksische literatuur voor NRC Handelsblad. Recentelijk ontving hij de J.M.A. Biesheuvelprijs 2015 voor zijn verhalenbundel Hier wonen ook mensen, die verscheen bij Uitgeverij Atlas Contact. Ook staat hij op de longlist voor de Gouden Boekenuil 2015. Zijn roman Visser werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. Van Essen houdt een weblog bij met verhalen en berichten.